Tòa án nhân dân tỉnh phú thọ

NHỮNG QUY ĐỊNH MỚI TRONG TỔ CHỨC PHIÊN TÒA

TỪ NGÀY 01/01/2018

  Ngày 28/7/2017, Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Thông tư số 01/2017/TT-TANDTC quy định về phòng xử án và Thông tư 02/2017/TT-TANDTC về Quy chế tổ chức phiên tòa. Mục đích của việc ban hành nhằm thể hiện vị trí, vai trò trung tâm của Hội đồng xét xử; bảo đảm quyền bình đẳng trước Tòa án; bảo đảm nguyên tắc tranh tụng trong xét xử; bảo đảm quyền bào chữa của bị cáo, quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Đồng thời việc bố trí phòng xử án phải phù hợp với yêu cầu xét xử từng loại vụ án nhằm nâng cao hiệu quả xét xử của Tòa án. Từ ngày 01/01/2018, những điểm mới trong quy chế hoạt động và thể thức hoạt động của phiên tòa tại hệ thống Tòa án nhân dân Việt Nam sẽ được áp dụng. Cụ thể:

1. Thông tư 02/2017/TT-TANDTC quy định nguyên tắc tổ chức phiên tòa và nội quy phòng xử án

1.1.Về nguyên tắc tổ chức phiên tòa

  Phiên tòa được xử kín trong trường hợp cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người dưới 18 tuổi hoặc giữ bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình theo yêu cầu chính đáng của đương sự, bị cáo.

  Đối với các phiên tòa xét xử, giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên, việc tổ chức phiên tòa còn phải bảo đảm thân thiện, phù hợp và bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người dưới 18 tuổi.

  Trong trường hợp hoãn phiên tòa thì thời gian, địa điểm mở lại phiên tòa phải ghi

rõ trong giấy báo mở lại phiên tòa.
  1.2. Về nội quy phòng xử án

  Thẩm phán, Hội thẩm và Thư ký phiên tòa phải mặc trang phục xét xử theo đúng quy định. Trường hợp Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký phiên tòa khi xét xử không mặc đúng trang phục thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý trách nhiệm theo quy định xử lý trách nhiệm người giữ chức danh tư pháp trong Tòa án nhân dân hoặc bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật.

  Hội đồng xét xử, Kiểm sát viên, Thư ký phiên tòa, người tham gia tố tụng và người tham dự phiên tòa phải ngồi đúng vị trí trong phòng xử án.

  2. Thông tư 01/2017/TT-TANDTC quy định về vị trí chỗ ngồi và hình thức phòng xử án:

  Thông tư số 01/2017/TT-TANDTC quy định về việc sắp xếp vị trí của người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng, người tham dự phiên tòa, phiên họp trong quá trình Tòa án xét xử vụ án hình sự, hành chính; xét xử, giải quyết vụ việc dân sự, phá sản; xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính và một số quy định khác về phòng xử án. Phòng xử án bao gồm phòng xử án giám đốc thẩm, tái thẩm; phòng xử án sơ thẩm, phúc thẩm. Phòng xử án được bố trí trang nghiêm, bảo đảm an ninh, trật tự phiên tòa, phù hợp với yêu cầu xét xử từng loại vụ án, vụ việc nhằm bảo đảm chất lượng, hiệu quả xét xử của Tòa án. Phòng xử án được bố trí hai bục, trừ phòng xử án và giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên. Vị trí của Hội đồng xét xử, Hội đồng giải quyết việc dân sự, phá sản, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, chủ trì phiên họp ở trên bục cao nhất; bục thứ hai là vị trí của những người tiến hành tố tụng khác, người tham gia tố tụng và người tham dự phiên tòa, phiên họp. Phòng xử án bảo đảm không gian để tiến hành phiên tòa, phiên họp và hàng rào ngăn cách giữa khu vực của những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng với khu vực của người tham dự phiên tòa, phiên họp. Phòng xử án bố trí lối đi riêng cho Hội đồng xét xử, Hội đồng giải quyết việc dân sự, phá sản, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, chủ trì phiên họp; lối đi của những người tiến hành tố tụng khác, người tham gia tố tụng, người tham dự phiên tòa, phiên họp cũng được bố trí riêng biệt. Tường trong phòng xử án có nền màu vàng. Trường hợp xét xử lưu động thì bố trí Quốc huy nước CHXHCN Việt Nam trên phông nền màu xanh ở chính giữa, phía sau và ở trên vị trí của Hội đồng xét xử. Bàn của những người tiến hành tố tụng được phủ khăn có màu giống với màu phông nền.

  Đối với các vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên, phòng xử án được bố trí thân thiện, bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người dưới 18 tuổi. Tường trong phòng xử án có màu xanh. Người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng tại phiên tòa được ngồi cạnh người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

  Về trang thiết bị, phòng xử án có Quốc huy nước CHXHCN Việt Nam; bục vị trí của Hội đồng xét xử, Hội đồng giải quyết việc dân sự, phá sản, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, chủ trì phiên họp; bàn, ghế, bục khai báo , hàng rào ngăn cách, bảng nội quy phòng xử án, biển ghi chức danh của những người tiến hành tố tụng, biển ghi tư cách của người tham gia tố tụng, hệ thống chiếu sáng, quạt điện và hệ thống âm thanh. Căn cứ vào điều kiện cụ thể của mỗi Tòa án mà phòng xử án có thể được trang bị thêm thiết bị ghi âm, ghi hình, màn hình ti vi, máy tính, mạng internet, mạng truyền hình trực tuyến và các trang thiết bị khác phục vụ cho công tác xét xử. Bàn, ghế, nền ốp gỗ để bố trí Quốc huy nước CHXHCN Việt Nam, bục khai báo, hàng rào ngăn cách trong phòng xử án được làm bằng gỗ tự nhiên hoặc gỗ công nghiệp có màu nâu. Riêng bàn, ghế trong phòng xử án và giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình - người chưa thành niên được thiết kế theo kiểu dáng bàn, ghế văn phòng để đảm bảo tính thân thiện, gần gũi. Bảng nội quy phòng xử án có nền màu xanh, chữ màu trắng được treo bên ngoài cửa chính của phòng xử án; biển ghi chức danh những người tiến hành tố tụng có nền màu đỏ, chữ màu vàng; biển ghi tư cách tham gia tố tụng của những người khác có nền màu xanh, chữ màu trắng. Kích thước của Quốc huy; bục vị trí của Hội đồng xét xử; bàn, ghế, bục khai báo, hàng rào, bảng nội quy phòng xử án, biển ghi chức danh của những người tiến hành tố tụng, biển ghi tư cách của người tham gia tố tụng được đóng theo quy chuẩn do TANDTC quy định để đảm bảo tính thống nhất và sự uy nghiêm.

  3. Về tổ chức phòng xử án

  Nếu như trước đây Hội đồng xét xử, đại diện Viện kiểm sát, Thư ký phiên tòa ngồi ở bục cao nhất, trên cùng một mặt bằng thì hiện nay vị trí đại diện Viện kiểm sát và Người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đương sự bố trí đối diện, ngang bằng nhau trong phiên xét xử hình sự. Đây là điểm mới mang tính đột phá đối với phòng xử án hình sự sơ thẩm, phúc thẩm là vị trí của Hội đồng xét xử được bố trí trên bục cao nhất, phía dưới Quốc huy. Vị trí của Thư ký phiên tòa được bố trí dưới một cấp, quay lưng vào Hội đồng xét xử. Vị trí của đại diện Viện kiểm sát và vị trí của người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự (Luật sư) được bố trí đối diện với nhau trên cùng một mặt bằng và ở dưới vị trí của Thư ký phiên tòa. Việc bố trí đại diện Viện kiểm sát (bên buộc tội) và Luật sư (bên gỡ tội) ngồi ngang nhau trên cùng một mặt bằng đã tạo sự bình đẳng, thế cân bằng giữa hai bên. Vị trí bục khai báo của những người tham gia tố tụng khác, vị trí bục khai báo của bị cáo và vị trí của người phiên dịch, dịch thuật được bố trí ngang hàng và phía dưới vị trí của đại diện Viện kiểm sát và người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự. Người tham gia tố tụng khác cũng có thể đứng tại chỗ để khai báo theo sự điều hành của Thẩm phán chủ tọa phiên tòa…

  Đối với phòng xử án hành chính, dân sự, giải quyết việc dân sự, phá sản và xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì vị trí của Hội đồng xét xử vẫn được bố trí trên bục cao nhất, phía dưới Quốc huy; tiếp theo là vị trí của Thư ký phiên tòa, phiên họp được bố trí dưới một cấp, quay lưng vào Hội đồng xét xử. Vị trí của đại diện Viện kiểm sát và vị trí của người phiên dịch, dịch thuật được bố trí đối diện với nhau và ở dưới vị trí của Thư ký phiên tòa, phiên họp. Vị trí của đương sự, người đại diện của đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự và vị trí của những người tham gia tố tụng khác được bố trí ngang hàng và phía dưới vị trí của đại diện Viện kiểm sát và người phiên dịch, dịch thuật. Đối với phiên họp xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì đại diện cơ quan đề nghị, người bị đề nghị và những người tham gia tố tụng khác được Thẩm phán chủ tọa phiên họp bố trí theo vị trí tương ứng.

  Một thay đổi cơ bản nữa về phòng xử án là có hàng rào đặt giữa khu vực của những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng với người tham dự phiên tòa, phiên họp. Vị trí của người tham dự phiên tòa, phiên họp được bố trí ngay sau hàng rào theo sự điều hành của Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, chủ trì phiên họp. Vị trí của Cảnh sát bảo vệ phiên tòa, phiên họp được bố trí ngay sau vị trí của người tham dự phiên tòa, phiên họp. Vị trí của phóng viên, nhà báo được bố trí phía sau cùng của phòng xử án…

  Một quy định mới về phòng xử án đó là đổi mới trong việc xây dựng hàng rào ngăn cách giữa khu vực của những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng với khu vực của người tham dự phiên tòa, phiên họp.

  Thông tư số 01 cũng quy định về việc bố trí thêm bục khai báo của bị cáo, bị hại và người tham gia tố tụng khác thay vì là vành móng ngựa cho bị cáo như trước đây.

  Thực hiện chỉ đạo của Tòa án nhân dân tối cao, căn cứ vào tình hình thực tế của TAND hai cấp, Tòa án nhân dân tỉnh Phú Thọ chuẩn bị các điều kiện để thực hiện các quy chuẩn hình thức và trang thiết bị phòng xử án theo Thông tư từ ngày 01/01/2018, đưa vào áp dụng chính thức bắt đầu từ quý II năm 2018.

_ Nguyễn Thị Thu Trang – Chánh văn phòng TAND tỉnh Phú Thọ_